Nauka Buddy a buddyzm

[Amicus]

Salvete amici! Buddyzm to osobliwy twór. Wciąż iskrzy na linii mahajana-therawada, buddyzm ezoteryczny-"jawny", Tipitaka-inne nauki Buddy, i tak dalej, i tym podobne... Oczywiście pozostałe religie, w tym chrześcijaństwo i islam, mają podobnego rodzaju problemy, ale one mnie w tym momencie nie interesują. Za to skorzystam z leżącego niemal pod ręką przykładu taoizmu. Z tego co wyczytałem początkowo był on szkołą filozoficzną, która z czasem uległa rozpadowi/częściowej transformacji na "taoizm filozoficzny" i "taoizm religijny". Taoizm religijny podlegać miał licznym wpływom: wierzeniom ludowym, magii, buddyzmowi. W ten sposób filozoficzna myśl rozpuszczała się, tworząc wraz z innymi składnikami w miarę homogeniczny roztwór – ale inną jakość.
Rzecz w tym, że buddyzm także podlegał zmianom. Czasem odnoszę wrażenie, że to, co dla dawnych mistrzów było jedynie "upaya", dla części ich uczniów stanowiło istotę nauki. Mam na myśli sytuację, gdy mistrz posługuje się metaforą, a część uczniów bierze ją dosłownie i jako taką przekazuje dalej. Powstają różne formy praktyki, różne mitologie opowiadające o arahatach, bodhisattvach, devach, demonach-opiekunach, smokach i tylko Budda wie czym jeszcze. I to mnie nie niepokoi, dopóki mój nauczyciel odróżnia barwną metaforę od tego, co ma ona przekazywać. Gorzej, gdy zmącony umysł gubi się gdzieś wewnątrz tych fantastycznych światów i alegorie są dla niego prawdą – niczym cienie dla więźniów platońskiej jaskini.
Zastanawia mnie, a nawet niepokoi, jak się ma "nauka Buddy" do "buddyzmu". Są tym samym, czy jedynie mają ze sobą sporo wspólnego? Czy buddyzm to mieszanka nauk Buddy i elementów dodatkowych, pochodna pierwotnej "filozofii"? A więc czy buddyzm można porównać do taoizmu religijnego? Ile zatem buddyzmu w buddyzmie? I w końcu: czy ktoś w ogóle potrafi się w tym wszystkim połapać?
Co z "czystością doktryny"? Chwilami mam przed oczami obraz zapuszczonej drogi, na której wiatr i głupi ludzie poprzekręcali drogowskazy, pozacierali napisy lub dodali własne. Sprawa jest poważna, bo chodzi przecież o narodziny i śmierć. Jakie jest Wasze zdanie?

[lepsze]

Mam na myśli sytuację, gdy mistrz posługuje się metaforą, a część uczniów bierze ją dosłownie i jako taką przekazuje dalej.

Mistrzami nie zostaje byle kto (chyba że się sam mianuje np. miszcz lepsze). Już w tym ich głowa aby uchwycić sedno nauk i tak pokierować swoimi uczniami aby właściwie je zrozumieli, by potem oni zostali mistrzami.

Zastanawia mnie, a nawet niepokoi, jak się ma "nauka Buddy" do "buddyzmu".

Ja też się kiedyś mocno nad tym zastanawiałem. Ale w sumie nie ma nad czym.
Nauka Buddy to Nauka Buddy, buddyzm to buddyzm.
Absolut nie moze uciec i głęboko wierze że jest dostępny dla wszystkich praktykujących obojętnie od okresu i epoki w jakiej zyją.

Co z "czystością doktryny"?

Uważam że gdyby buddyzm nie był elastyczny, to już by go nie było.
Np. Gdyby uważano że praktykować mogą tylko mnisi a praktyka świecka to nieporozumienie to czy to forum by istniało?

Ile zatem buddyzmu w buddyzmie?

Jeżeli nie masz koncepcji na temat tego czym powinien być buddyzm, to 100%

[zbyt]

buddyzm także podlegał zmianom. Czasem odnoszę wrażenie, że to, co dla dawnych mistrzów było jedynie"upaya", dla części ich uczniów stanowiło istotę nauki. Mam na myśli sytuację, gdy mistrz posługuje się metaforą, a część uczniów bierze ją dosłownie i jako taką przekazuje dalej. Powstają różne formy praktyki, różne mitologie opowiadające o arahatach, bodhisattvach, devach, demonach-opiekunach, smokach i tylko Budda wie czym jeszcze. I to mnie nie niepokoi, dopóki mój nauczyciel odróżnia barwną metaforę od tego, co ma ona przekazywać. Gorzej, gdy zmącony umysł gubi się gdzieś wewnątrz tych fantastycznych światów i alegorie są dla niego prawdą – niczym cienie dla więźniów platońskiej jaskini.

Podobno sam Budda powiedział, że zaledwie pięćset lat przetrwa nauka o prawdzie. Potem miała nastąpić stopniowa degradacja nauk. To sformułowanie jest obecne w Kanonie.

Kwestia upaya to klucz do ewolucji buddyzmu poza kanonicznego i od oceny adekwatności "zręcznych sposobów" zależy czy nauki maha i wadżrajany uznasz za "genialne rozwinięcie" Dhammy głoszonej Buddy Gotamy czy jej "rozrzedzenie" albo nawet miejscami zaprzeczenie.

Proponuję takie rozróżnienie buddyjskich nauk:
1. Treści nakierowujące na zbawczą prawdę. Przedstawiające sprawę w sposób możliwie najbardziej atrakcyjny i przystępny dla jak największej liczby ludzi. To mniej więcej tak, jak się tłumaczy dzieciom to, do rozumienia czego jeszcze nie dorosły. W zasadzie nie jest to ani kłamstwo ani prawda, ważne, że działa na nie pozytywnie i skutecznie (maha i wadżrajana).
2. Samo sedno zbawczej nauki - 100% pure Dhamma, miejscami trudna do przyjęcia (nauka Kanoniczna).

Co z "czystością doktryny"? Chwilami mam przed oczami obraz zapuszczonej drogi, na której wiatr i głupi ludzie poprzekręcali drogowskazy, pozacierali napisy lub dodali własne.

IMHO "czystość doktryny" na milę pachnie krucjatą i tak na dobrą sprawę może tylko zaszkodzić, więc niech lepiej każdy praktykuje jak potrafi i czyni postępy na swoją miarę.

Szkoda czasu na boje o rację. Ktoś się zaraz obrazi albo zezłości i zepsuje atmosferę broniąc do upadłego swoich doskonałych nauczycieli i ich nauk. I po co to komu?

Sprawa jest poważna, bo chodzi przecież o narodziny i śmierć. Jakie jest Wasze zdanie?

Też tak uważam. Kogoś szczerze poszukującego wyzwolenia nie stać na błądzenie.

Suma sumarum obawiam się, ze w ocenianiu co jest Dhammą, a co nie jesteś zdany na samego siebie. Obyś wybierał mądrze. Powodzenia.

[booker]

Nie wydaje mi się aby Śakjamuni był inicjatorem tworu o nazwie "buddyzm" oraz "buddyści". Trudno więc o nich mówić nie opierając się wrażeniu iż jest to wyimaginowane.

...ale może się mylę, może ktoś odnalazł takie twory i religię Nauki w ten sposób wypowiadane przez Bogosławionego.

[zbyt]

Nie wydaje mi się aby Śakjamuni był inicjatorem tworu o nazwie "buddyzm" oraz "buddyści". Trudno więc o nich mówić nie opierając się wrażeniu iż jest to wyimaginowane.

Heh, tak samo jak Kant nie stworzył "kantyzmu" ani "kantystów" tylko transcendentalny krytycyzm. Mimo to nikt nie twierdzi, że kantyzm jest wyimaginowany...

[Amicus]

Zabawne, ze zostal wywolany duch Kanta. W koncu pierwszym jego "nastepca" byl Fichte, od ktorego Kant sie zdecydowanie odcinal, a ktory z Kanta wyciagnal tylko to, co mu pasowalo.

Podobno sam Budda powiedział, że zaledwie pięćset lat przetrwa nauka o prawdzie. Potem miała nastąpić stopniowa degradacja nauk. To sformułowanie jest obecne w Kanonie.

Dogen Zenji swoim uczniom takze nieustannie powtarzal, ze przyszlo im zyc w "zdegenerowanych czasach". Dharma jest falszowana, weze probuja udawac smoki, i tak dalej.
A przy okazji: jak sie ma zen do "nauk kanonicznych"?

Proponuję takie rozróżnienie buddyjskich nauk:
1. Treści nakierowujące na zbawczą prawdę. Przedstawiające sprawę w sposób możliwie najbardziej atrakcyjny i przystępny dla jak największej liczby ludzi. To mniej więcej tak, jak się tłumaczy dzieciom to, do rozumienia czego jeszcze nie dorosły. W zasadzie nie jest to ani kłamstwo ani prawda, ważne, że działa na nie pozytywnie i skutecznie (maha i wadżrajana).
2. Samo sedno zbawczej nauki - 100% pure Dhamma, miejscami trudna do przyjęcia (nauka Kanoniczna).

Klania sie Awerroes i jego teoria "dwoch prawd".

IMHO "czystość doktryny" na milę pachnie krucjatą i tak na dobrą sprawę może tylko zaszkodzić, więc niech lepiej każdy praktykuje jak potrafi i czyni postępy na swoją miarę.

Dlatego wlasnie ujalem to w cudzyslow. Mowiac o czystosci doktryny mialem na mysli zachowanie sensu nauk. By zawsze pojmowac jasno i wyraznie "co to jest", "do czego sluzy", "dokad prowadzi". Ale by pojmowac (i utrzymywac), trzeba je najpierw poznac - oryginalne, czyste bez zaciemnien... O "ewangelizowaniu" nawet nie pomyslalem. Chyba po prostu lubie wiedziec gdzie wlasciwie jestem i dokad isc. A to jest, o czym sam piszesz, podroz samotna. Zreszta ewangelizowanie i uprawianie scholastyki byloby pogwalceniem wskazan i zboczeniem ze sciezki, a jak poucza czcigodny Hsuan Hua w komentarzu do "Surangamy" (parafraza): Kto na poczatku zboczy chocby o centymetr, na koncu minie cel o tysiac mil.
Buddyzm moznaby chyba porownac do wycieczki bez przewodnika, ktorej celem jest krawedz aktywnego wulkanu znajdujacego sie na srodku wyspy ludozercow - jeden falszywy krok i...
Nie dosc, ze mozna sie pomylic, utrzymywac niewlasciwe poglady, pobierac nauki u pomieszanych lub "demonow", popasc w lenistwo, zwatpic w Trzy Klejnoty, to jeszcze zagraza poszukujacemu Drogi w pewnym sensie sam buddyzm - usniecie w wygodnie wymoszczonym gniazdku o nazwie "ja i moja praktyka".

Suma sumarum obawiam się, ze w ocenianiu co jest Dhammą, a co nie jesteś zdany na samego siebie. Obyś wybierał mądrze. Powodzenia.

Dlatego to takie straszne. Bede trzymal kciuki za nas wszystkich.

[EDIT]

Absolut nie moze uciec i głęboko wierze że jest dostępny dla wszystkich praktykujących obojętnie od okresu i epoki w jakiej zyją.

Istnienie uniwersalnej i powszechnie dostepnej Prawdy nie daje wcale gwarancji, ze kazdemu uda sie ja urzeczywistnic. W koncu to nie Dharma nas unika, tylko my Dharmy... znaczy sie: o ile dobrze rozumiem.