Różnice pomiedzy Bon a Buddyzmem

[drenpa]

Chciałbym zapytać czy macie jakieś swoje prywatne bądź zasłyszane spostrzeżenia odnośnie różnic pomiędzy Bon a Buddyzmem ? Zaznaczę , że nie chodzi mi tu o różne linie przekazu bądż o rózne kraje z których owe przekazy pochodzą bo o tym powszechnie wiadomo .
Lecz bardziej o jakieś charakterystyczne (niepowtarzalne) aspekty podejścia do praktyki , przekazu nauk ,życia.

Ostatecznym celem obu tych Buddyzmów (Tenpy Szenraba i Siakjamuniego) jest ten sam doskonały stan oświecenia. Powstały one jednak w dwóch róznych epokach i innych miejscach .

Wiadomo też, że na przestrzeni setek lat proces wymiany pomiędzy tymi religiami bardzo mocno upodobnił je do siebie ale jakby nie patrzeć są one także dwiema róznymi historiami....


Drenpa

[booker]

Chciałbym zapytać czy macie jakieś swoje prywatne bądź zasłyszane spostrzeżenia odnośnie różnic pomiędzy Bon a Buddyzmem ? [...]

Ostatecznym celem obu tych Buddyzmów (Tenpy Szenraba i Siakjamuniego) jest ten sam doskonały stan oświecenia. Powstały one jednak w dwóch róznych epokach i innych miejscach .

Nie jestem w Bonie ale jedno mnie intryguje

Dwóch różnych Buddów, dwa przekazy Dzogdzen...a jednak - Dzogczen

Nie wiem na ile dokładnie (ani pobieżnie) są one identyczne a co je różni, jednakże widać iż nauczyciele Ningmapy i Bon darzą się szczerym szacunkiem. Widać to w "Tybetańskiej Jodze Snu i Śnienia", gdzie Tenzin Wangyal Rinpoche (Y.Bon) w drugim zdaniu dedykuje książkę Chogyalowi Namhkai Norbu Rinpoche (Ningma), określając Go jako swoją 'wielką inspirację'.
TWR był z kolei zaproszony przez ChNNR by nauczać we Włoszech.


/M

[jw]

Chogyalowi Namhkai Norbu Rinpoche (Ningma)

Nie tylko Njingma, ale również Sakja, Kagju (rozpoznany jako tulku Szabdrunga Rinpocze z Drugpa Kagju). Zdaje się, że posiada także przekaz nauk Bon.

[booker]

Dzięki za uzupełnienie, JW.

Pozdrawiam
/M

[stworzenie]

Zdaje się, że posiada także przekaz nauk Bon.

Zgadza się. Wśród jego nauczycieli znajdował się m.in. Szardza Rinpocze (mistrz bon, który urzeczywistnił tęczowe ciało). Z tego co się orientuję NNR otrzymał też inicjacje od Lopona Tenzina Namdaka Rinpocze (również bon).

A co do różnic - w bon chodzimy wokół stupy w przeciwną do wskazówek zegara stronę.

[kunzang]

Witam

(...) Z tego co się orientuję NNR otrzymał też inicjacje od Lopona Tenzina Namdaka Rinpocze (również bon). (...)

Namkhai Norbu Rinpocze wraz z kilkoma uczniami otrzymał przekaz doświadczenia dwudziestu czterech mistrzów śang śung nien dzju /dzogczen/ i związane z tym nauki.

Pozdrawiam
kunzang

[stworzenie]

Dzięki za doprecyzowanie.

[kunzang]

Witam

Dzięki za doprecyzowanie.

No, to się pewnie da jeszcze bardziej doprecyzować

Pozdrawiam
kunzang

[drenpa]

Nie jestem w Bonie ale jedno mnie intryguje

Dwóch różnych Buddów, dwa przekazy Dzogdzen...a jednak - Dzogczen



/M

Nie tylko przekazy Dzogczen . Bonpowie mają równiez pełen cykl nauk tantrycznych.

Rzeczywiście fakt istnienia dwóch odrębnych przekazów tak doskonałych nauk jak np. Dzogczen robi duże wrażenie .
Mi zawsze przychodzi tutaj na myśl analogia do współczesnych odkryć naukowych dotyczacych tego samego zagadnienia ,a odkrywanych niezaleznie np. w dwóch różnych miejscach ( np zasada działania telefonu i inne) .

[kunzang]

Witam

Dwóch różnych Buddów, dwa przekazy Dzogdzen...a jednak - Dzogczen

Tu drobna uwaga. Przekazy dzogczen wszystkich trzech cykli /semde, longde i managde/ pominąwszy bon we wszystkich szkołach tybetańskich pochodzą od Garaba Dordże /prahewadżra/ a nie od Buddy Śakjamuniego.

Pozdrawiam
kunzang

[booker]

Witam

Dwóch różnych Buddów, dwa przekazy Dzogdzen...a jednak - Dzogczen

Tu drobna uwaga. Przekazy dzogczen wszystkich trzech cykli /semde, longde i managde/ pominąwszy bon we wszystkich szkołach tybetańskich pochodzą od Garaba Dordże /prahewadżra/ a nie od Buddy Śakjamuniego.

Pozdrawiam
kunzang

To ja dziękuję za tą drobną uwagę

Pozdrawiam
/M

[drenpa]

Wracając do cech chrakterystycznych różniących Bon Od Buddyzmu trafiłem w sieci na ciekawy artykuł znanego tybetologa Tseringa Thar pt. " Bonpo Tantrics in Kokonor Area "

Odkrył on podczas swoich badań w 1996 r na wyizolowanych terenach Amdo i Kokonor wciąż istniejące wspólnoty Bonpo , których życie i praktyka są zorganizowane wg.zasad powszechnych przed wprowadzeniem Buddyzmu do Tybetu oraz reguł poprzedzających rozwój systemu monastycznego.
W skrócie :
Społeczności te są całkowicie świeckie.Praktykują wyłącznie tantrę i dzogczen (nie ma tu tradycji studiowania sutr). Nie mają klasztorów tylko coś w rodzaju ogólnodostępnej świątyni zwanej Dza-khang lub Sem-khar w których odbywają się rytuały dla całej wspólnoty.
Istnieje cały kalendarz roczny tych ceremonii które prowadzone są przez tantryków.
Sama konstrukcja i funkcja tych budowli Dza-khang nawiązuje bezpośrednio do czasów gdy były one powszechnie używane w Tybecie centralnym jeszcze do 7 wieku - czasów Króla Songstena Gampo ,zanim w wyniku prześladowań politycznych w 8 wieku zanikły i przeniosły się na obrzeża Tybetu jak np Amdo.

Więcej o tych społecznościach , ich sposobie podtrzymywania przekazu nauk , rytuałach i ubiorach w w.w. artykule

[pawel]

Witam

(...) Z tego co się orientuję NNR otrzymał też inicjacje od Lopona Tenzina Namdaka Rinpocze (również bon). (...)

Namkhai Norbu Rinpocze wraz z kilkoma uczniami otrzymał przekaz doświadczenia dwudziestu czterech mistrzów śang śung nien dzju /dzogczen/ i związane z tym nauki.

Pozdrawiam
kunzang

Dzięki za doprecyzowanie.

Z Gompy Wspólnoty Dzogczen w Merigar.

[pawel]

Zdaje się, że posiada także przekaz nauk Bon.

Zgadza się. Wśród jego nauczycieli znajdował się m.in. Szardza Rinpocze (mistrz bon, który urzeczywistnił tęczowe ciało). Z tego co się orientuję NNR otrzymał też inicjacje od Lopona Tenzina Namdaka Rinpocze (również bon).

A co do różnic - w bon chodzimy wokół stupy w przeciwną do wskazówek zegara stronę.

I wokół Kailaś też, dlatego możemy mijając się z Nyingmapami, Sakyapami, Kagyupami i Gelugpami radośnie przybijać piąchę

[stepowy jeż]

Tu drobna uwaga. Przekazy dzogczen wszystkich trzech cykli /semde, longde i managde/ pominąwszy bon we wszystkich szkołach tybetańskich pochodzą od Garaba Dordże /prahewadżra/ a nie od Buddy Śakjamuniego.

Karma Mipham Zangpo w "Źródła nauk dzogczen w szkole ningmapa" -> w "Lustro" pisze:

Wszyscy mistrzowie dzogczen z ningmapy uważają, że nauki dzogczen są autentycznymi naukami Buddy. Jak to możliwe, skoro wiadomo, że fizycznie Budda nauczał jedynie ogólnych nauk zawartych w sutrach hinajany, takich jak cztery szlachetne prawdy, ośmioraka ścieżka, dwanaście ogniw współzależnego powstawania itd.? Teza, że Budda Siakjamuni faktycznie nauczał czegoś więcej, np. sutr mahajany, na których opiera się cały buddyzm chan i zen, jest nie do udowodnienia. Wiemy, że mahajana rozwinęła się dopiero kilkaset lat po odejściu Buddy.
Buddyści uważają jednak, że nauki Buddy nie ograniczają się do tego świata. Budda nauczał w wielu światach, w wielu różnych wymiarach i przyjmując różne formy. Przykładowo, w świecie nagów nauczał sutr pradżniaparamity, które następnie zostały przeniesione na Ziemię przez mistrza Nagardżunę.
Z kolei buddyzm tantryczny ma swoje źródło w manifestacjach czystych wymiarów. Uważa się, że czyste wymiary i bóstwa są manifestacjami buddów. W niektórych tantrach, takich jak Kalaczakra, mówi się, że zostały one przekazane przez Buddę Siakjamuniego, jednak nie w fizycznej postaci, lecz w czystej formie bóstwa Kalaczakry.
Tak więc choć Budda Siakjamuni żyjąc na ziemi przekazywał swoim uczniom fizycznie jedynie nauki hinajany, stanowi źródło wszystkich nauk określanych dziś jako buddyjskie. W szczególności uważa się, że nie tylko przepowiedział przyjście mistrza, który przekaże nauki poza przyczyną i skutkiem, ale że sam odrodził się jako Garab Dordże, by przekazać najwyższe nauki Wielkiej Doskonałości.

pzdr

[kunzang]

Witam

Tu drobna uwaga. Przekazy dzogczen wszystkich trzech cykli /semde, longde i managde/ pominąwszy bon we wszystkich szkołach tybetańskich pochodzą od Garaba Dordże /prahewadżra/ a nie od Buddy Śakjamuniego.

Karma Mipham Zangpo w "Źródła nauk dzogczen w szkole ningmapa" -> w "Lustro" pisze:
''(...) W szczególności uważa się, że nie tylko przepowiedział przyjście mistrza, który przekaże nauki poza przyczyną i skutkiem, ale że sam odrodził się jako Garab Dordże, by przekazać najwyższe nauki Wielkiej Doskonałości.''

Cóż mogę rzec poza tym, że z życiorysu /umownego dość/ Garaba Dordże wcale to dla mnie jednoznacznie nie wynika, iż był wcieleniem Buddy Śakjamuniego /na marginesie - trzeba koniecznie poinformować o tym, tych z theravady /. Wszystkie nauki mają swe źródło w stanie Dharmakai - jak dla mnie, dobrze, skoro tak, to tak Pozwolę sobie mieć jednak inne zdanie na temat koligacji/emanacji rodzinnych

Pozdrawiam
kunzang

[stepowy jeż]

Pozwolę sobie mieć jednak inne zdanie na temat koligacji/emanacji rodzinnych

Cóż, też nie przywiązuję istotnej wagi do tego kto czyim wcieleniem jest (co zresztą w żaden sposób nie jest weryfikowalne). Pozostaje mi wierzyć póki co, że nauki dzogczen są autentycznymi naukami pochodzącymi wprost od dharmakai, co czynię zresztą.

ps. Skądinąd ciekawa interpretacja, z którą spotkałem się pierwszy raz. Słyszałem natomiast już, że Szenrab Miwo to poprzednie wcielenie buddy Siakamuniego. Ale nie mnie o tym się wypowiadać.

[paolo]

Chogyalowi Namhkai Norbu Rinpoche (Ningma)

Nie tylko Njingma, ale również Sakja, Kagju (rozpoznany jako tulku Szabdrunga Rinpocze z Drugpa Kagju). Zdaje się, że posiada także przekaz nauk Bon.

W tradycji Kagyu I Dziamgon Kontrul Lodro Thaje napisał kilka dzieł poświęconym naukom Bon.
Dodam, że ojciec Dziamgona Kontrula, był wykształconym lamą w tradycji Bon. Pochodził on ze starego i sławnego rodu Khyung-po, z tego samego rodu pochodzi słynny Milarepa.

[Milarepa]

Myślę, ze odpowiedz może ci udzielić książka „Nauki Dzogczen Bonpo” Lopon Tenzin Namdak. Wykłady z rożnych krajów. Ten mistrz Bon znajduje różnice filozofii poszczególnych szkół buddyjskiej i dzogczen:

Jeżeli istnieją różne poglądy i ścieżki, prowadzą one do odmiennych rezultatów. Tylko to jest logiczne. Stan Buddy (owoc) według madhjamiki i mahamudry nie są tym samym, co według dzogczen.

Obszerniejszy cytat z rozdziału Mahamudra i Dzogczen, czy to jest to samo?

W kategoriach podstawy , ścieżki i owocu, mahamudra i dzogczen nie są tym samym. Tantra mówi o detong jeszie, zjednoczeniu tych dwóch ( błogości i śunjaty), podczas gdy dzogczen od samego początku jest niedualistyczny. W sutrach mówi się o inteligencji, która rozumie śunjate ( stong-nyid rtogs- pa i shes-rab). W tantrze mamy poznanie zjednoczenia błogości i śuniaty ( bde stong ye-shes) . Natomiast w dzogczen jest Wyjatkowa Esencja (thigle-le nyag- gcig). Zatem cel każdej z tych ścieżek definiuje się w odmienny sposób.
W dzisiejszych czasach wielu lamów mówi Phyag-chen rdzogs-chan dbu-ma chen-po gcig-pa red, czyli: „ mahamudra, dzogczen i wielka madhjamika są zupełnie tym samym”. To stwierdzenia może być użyteczne dla propagowania niesekciarstwa, ale z filozoficznego punktu widzenia nie jest to prawda. Mahamudra ( mimo iż naucza się jej we wszystkich szkołach tantrycznych), jest szczególnie związana z kagyupami, a dzogczen z ningmapami i bonpami.
Wielka madhjamikę geligpowie nazywają swoim poglądem. Podkreśliliśmy już, w jaki sposób pogląd madhjamiki wyraźnie odróżnia się od dzogczen, a obecnie zajmiemy się tym jak mahamudra odróżnia się od dzogczen. Różnią się od siebie w kategoriach podstawy (poglądu), ścieżki (medytacji) i owocu (rezultatu). Rezultaty nie są te same, ponieważ pogląd i medytacja różnią się od siebie.

Znalazłem tez wypowiedz Tenzina Wangila Rinpocze, który się starał odpowiedzieć czym się różni bon od buddyzmu. Wykład z Warszawy 7 sierpień 1995 rok.

Moim zdaniem nie ma jakiejś głównej różnicy, są różnice drugorzędne. Jeśli chodzi o dzogczen to dla mnie nie ma już nic bardziej głębokiego, nie ma żadnych innych wyjaśnień, które wychodzą poza to, a jeśli chodzi o buddyzm, jest to bardzo szerokie pole. Czasami w tradycji, gdzie ludzie nie znają bon, nie czytali nic na ten temat, nie spotkali żadnego mistrza, mówią, że bon to jest religia prymitywna albo jakiś szamanizm. Ale w rzeczywistości jest to sekciarstwo. Czasami ktoś pyta jakimi jesteś buddystą: czy koreańskim, tybetańskim, czy innym, a jeśli tybetańskim to z jakiej tradycji, i dalej z jakiej specjalnej szkoły, od jakiego mistrza. W ten sposób wszystkie życiowe problemy z pracy, życia rodzinnego, czy z przedszkola przenosimy na praktykę dharmy, a jeśli chodzi konwencjonalną stronę praktyki, to są ogromne różnice np. posiadamy inne bóstwa i oczywiście istnieje tutaj dużo form praktyki szamańskiej, które tez można dostrzec w buddyzmie. Wiele czynności jak np. palenia kadzidła, wieszanie flag modlitewnych charakteryzuje tybetańską formę buddyzmu, są to wpływy, które zostały przyjęte z bon. Czasami ludzie mówią, że wszystko to zostało wzięte z bon, ale potem mówią, że bon jest niedobry, a to, co my praktykujemy jest właściwe. Indywidualne pomieszanie stwarza problemy, ale jeśli jako praktykujący dharme, nauczysz się postrzegać problemy, to one przestaną być problemami. Ponieważ nauki należą do wszystkich, to każdy ma nad czym pracować i to wszystko, nie ma już nic więcej.