Tathagata - znaczenie

filozofia, psychologia i nauka w kontekście buddyzmu
Awatar użytkownika
booker
Posty: 10090
Rejestracja: pt mar 31, 2006 13:22
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Yungdrung Bön
Lokalizacja: Londyn/Wałbrzych

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: booker »

piotr pisze:Epitet "buddha", używany w odniesieniu do Siddhārthy Gautamy, w sanskrycie i pāli oznacza dosłownie "przebudzony."
No ładne, ale czyżby Śakjamuni Budda nie ogłosił się sam przebudzonym ?
Ariyapariyesana Sutta, MN 26. pisze: Tak też spoglądając na świat okiem Przebudzonego, zobaczyłem istoty nieznacznie nieczystością skalane, ale i te ze znacznymi skalaniami, te zdolne i przenikliwe, ale i te mniej zdolne i ospałe, te z dobrymi cechami, ale i te ze złymi, te łatwo pojmujące, ale i te mniej pojętne, oraz obawiajace sie niebezpieczeństw w zaświatach
Pozdr
/mk
"Bądź buddystą, albo bądź buddą."
Awatar użytkownika
siristru
ex Moderator
Posty: 1121
Rejestracja: wt lut 14, 2006 23:10
Lokalizacja: Szczecin
Kontakt:

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: siristru »

z mojej strony sugeruję, że warto byłoby zacząć używać właściwie zapisanych (zgodnie z ogólnie przyjętymi konwencjami) nazw i imion w pāli i sanskrycie (oraz innych językach jeśli to konieczne) i unikać spolszczeń z wyjątkiem tych już na stałe przyjętych w języku polskim (np. Budda), chociaż można byłoby dodać w nawiasach poprawną pisownię.
Z tym był problem - jak wiesz jestem zwolennikiem nazw palijskich (ale nie trzymam sie Unicode jak Ty ;) ). Jeden z administratorów zwrócil mi uwagę bym używał tradycyjnych polskich naz albo spolszczeń sanskrytu.. Uwazam jednak iż masz rację - cześciej spotykamy sie z oryginałami niż spolszczeniami - z uwagi na wiele tekstów w obcych jezykach (niemiecki i angielski).
Jednak opis z kulami bilardowymi, aczkolwiek ambitny - nieco nietrafiony. Powstaje pytanie np "a to z kad tamte kule sie wziely co ta teraz udezyla" ?
Udzerzyła ją inna kula - smsara nie ma początku...
booker pisze:Siristru chyba trafiles na godnego przeciwnika, ha ha he he Wink socjolog vs gramatolog (or smthn)
Moi nie jest moim przeciwnikiem a sprzymierzeńcem :) jest polonistką i mile mi widziana Jej pomoc. Cieszę sie, że robi korektę -dzięki temu nasz tekst bedzie bardziej zrozumiały :) hvala moi!!

Kolejna sugestia Piotra trafna :)

dalej burza mózgów - potem zbierzemy i wkleję tekst :) i zrobię wikilinki :)
братство и јединство!
Awatar użytkownika
piotr
ex Global Moderator
Posty: 3569
Rejestracja: pn cze 30, 2003 08:02
Płeć: mężczyzna
Tradycja: brak

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: piotr »

Witaj,
booker pisze:No ładne, ale czyżby Śakjamuni Budda nie ogłosił się sam przebudzonym ?
nie będę za to kruszył kopii, ale Siddhatha Gotama mówił o sobie Tathagata, a buddha jest [głównie] jednym z wielu epitetów opisujących to co osiągnął.

"Więc powiedziałem im: 'Nie zwracajcie się do Tathagaty per "przyjacielu". Tathagata, przyjaciele, jest zasługującym na szacunek, należycie samo-przebudzonym [sammāsambuddha].'" - MN 26

Na Zachodzie faktycznie z epitetu zrobiło się przydomek lub wręcz imię własne.

Pozdrawiam,
pk
Awatar użytkownika
iwanxxx
Admin
Posty: 5373
Rejestracja: pn lis 17, 2003 13:41
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Buddhadharma
Lokalizacja: Toruń

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: iwanxxx »

siristru pisze:sprzymieżeńcem
ehhh przyda ci się taki sprzymierzeniec :D
(przepraszam nie mogłem sie powstrzymać)

Metta,
Piotr
Awatar użytkownika
siristru
ex Moderator
Posty: 1121
Rejestracja: wt lut 14, 2006 23:10
Lokalizacja: Szczecin
Kontakt:

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: siristru »

(przepraszam nie mogłem sie powstrzymać)

:P :P :P :twisted:
братство и јединство!
Awatar użytkownika
booker
Posty: 10090
Rejestracja: pt mar 31, 2006 13:22
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Yungdrung Bön
Lokalizacja: Londyn/Wałbrzych

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: booker »

piotr pisze:Witaj,
booker pisze:No ładne, ale czyżby Śakjamuni Budda nie ogłosił się sam przebudzonym ?
nie będę za to kruszył kopii, ale Siddhatha Gotama mówił o sobie Tathagata, a buddha jest [głównie] jednym z wielu epitetów opisujących to co osiągnął.

"Więc powiedziałem im: 'Nie zwracajcie się do Tathagaty per "przyjacielu". Tathagata, przyjaciele, jest zasługującym na szacunek, należycie samo-przebudzonym [sammāsambuddha].'" - MN 26

Na Zachodzie faktycznie z epitetu zrobiło się przydomek lub wręcz imię własne.

Pozdrawiam,
pk
Imho - warta dodania informacja: określił się "należycie samo-przebudzonym" [wiec nie od tak sam siebie przebudzonym]
"Bądź buddystą, albo bądź buddą."
Awatar użytkownika
moi
Posty: 4728
Rejestracja: śr sie 09, 2006 17:01
Płeć: kobieta
Tradycja: Zen Soto (sangha Kanzeon)
Lokalizacja: Dolny Ślask

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: moi »

piotr pisze:Na Zachodzie faktycznie z epitetu zrobiło się przydomek lub wręcz imię własne.

No i rzeczywiście - w tym kontekście, który powstał w wyniku dalszych ustaleń (samo-przebudzony) słowo "epitet" w odniesieniu do przymiotnika (?) "budda" będzie nadawało całości zupełnie inny sens, niż "przydomek".
Jak sądzę, uwaga ta jest efektem wnikliwej analizy językowej, właściwej większości tłumaczy i poliglotów. Chylę czoła i...proszę o większą ilość korepetycji :D

PS: A w ogóle, to uważam,że tą trafną uwagę również należałoby zamieścić w całości w opracowywanym tekście, gdyż wielu użytkownikom Wikipedii wiele by ona wyjaśniła... a poza tym - dobrze oddaje proces "komercjalizacji" niektórych pojęć i słów, z którego człowiek zwykle nie zdaje sobie na co dzień sprawy, a tu miałby szansę się na chwilę nad tym zastanowić... ( innymi słowy jest szansa,żeby sprawnie i elegancko wytłumaczyć,że "Budda", to nie to samo, co "Pan Bóg" :P)

Pozdrawiam.m.
Awatar użytkownika
piotr
ex Global Moderator
Posty: 3569
Rejestracja: pn cze 30, 2003 08:02
Płeć: mężczyzna
Tradycja: brak

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: piotr »

Witaj,
booker pisze:Imho - warta dodania informacja: określił się "należycie samo-przebudzonym" [wiec nie od tak sam siebie przebudzonym]
określił się Tathagatą - Tym który tak przeszedł. Buddha jest epitetem i odpowiada na pytanie "jaki? jaka? jakie?", nie "kto? co?".

Faktycznie w PTS Dictionary są dwa hasła odnoszące się do terminu buddha. Jedno traktuje je jako przymiotnik, drugie bardziej jako przydomek. Tylko, że tego przydomku - o ile mi wiadomo - Siddhatha Gotama sam sobie nie nadał i ten sposób używania terminu buddha jest raczej wpływem badaczy z Zachodu.

Ale jak już mówiłem nie będę za to kopii kruszył. Sam używam tego terminu jako przydomku przecież. :)

Pozdrawiam,
pk
Awatar użytkownika
booker
Posty: 10090
Rejestracja: pt mar 31, 2006 13:22
Płeć: mężczyzna
Tradycja: Yungdrung Bön
Lokalizacja: Londyn/Wałbrzych

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: booker »

piotr pisze:Ale jak już mówiłem nie będę za to kopii kruszył.
Ale nie chodzi o kopie,;), to bardzo ciekawe jest. Jestem zdania iż powinno się znaleźć w tym tekście.

Pozdrawiam
/mk
"Bądź buddystą, albo bądź buddą."
Awatar użytkownika
piotr
ex Global Moderator
Posty: 3569
Rejestracja: pn cze 30, 2003 08:02
Płeć: mężczyzna
Tradycja: brak

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: piotr »

Witaj,
moi pisze:No i rzeczywiście - w tym kontekście, który powstał w wyniku dalszych ustaleń (samo-przebudzony) słowo "epitet" w odniesieniu do przymiotnika (?) "budda" będzie nadawało całości zupełnie inny sens, niż "przydomek".
tak, buddha to przymiotnik.
Jak sądzę, uwaga ta jest efektem wnikliwej analizy językowej, właściwej większości tłumaczy i poliglotów. Chylę czoła i...proszę o większą ilość korepetycji :D
Podziwiam poczucie humoru. :)
a poza tym - dobrze oddaje proces "komercjalizacji" niektórych pojęć i słów, z którego człowiek zwykle nie zdaje sobie na co dzień sprawy, a tu miałby szansę się na chwilę nad tym zastanowić...
Generalnie buddyzm na Zachodzie jest mocno naznaczony przez wczesne tłumaczenia. Niestety one nie zawsze były trafne, a przyjęły się chyba już na stałe (vide Cztery Szlachetne Prawdy, które raczej powinny być tłumaczone jako Cztery Rzeczywistości [widziane przez] Szlachetnych, etc.). Cóż począć? Walka z wiatrakami. :)

Pozdrawiam,
Piotr, student budownictwa, który nigdy nie czytał Don Kichota
Awatar użytkownika
siristru
ex Moderator
Posty: 1121
Rejestracja: wt lut 14, 2006 23:10
Lokalizacja: Szczecin
Kontakt:

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: siristru »

piotr pisze:Generalnie buddyzm na Zachodzie jest mocno naznaczony przez wczesne tłumaczenia. Niestety one nie zawsze były trafne, a przyjęły się chyba już na stałe (vide Cztery Szlachetne Prawdy, które raczej powinny być tłumaczone jako Cztery Rzeczywistości [widziane przez] Szlachetnych, etc.). Cóż począć? Walka z wiatrakami.
Dokładnie.. ale niektóre tłumaczenia jak np. prof. Michalskiego Dhammapady są piękne - takie mlodopolskie:)

Jednak zgadzam się by przeprowadzono rewizję "języka buddologicznego"...

Pozdrawiam
Siristru - Monolog Trębacza

ps.: jestem za reslawizacją języka polskiego i pozostałych języków słowiańskich (na marginesie) :P
Slovio
братство и јединство!
Awatar użytkownika
moi
Posty: 4728
Rejestracja: śr sie 09, 2006 17:01
Płeć: kobieta
Tradycja: Zen Soto (sangha Kanzeon)
Lokalizacja: Dolny Ślask

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: moi »

piotr pisze: określił się Tathagatą - Tym który tak przeszedł. Buddha jest epitetem i odpowiada na pytanie "jaki? jaka? jakie?", nie "kto? co?".

Faktycznie w PTS Dictionary są dwa hasła odnoszące się do terminu buddha. Jedno traktuje je jako przymiotnik, drugie bardziej jako przydomek. Tylko, że tego przydomku - o ile mi wiadomo - Siddhatha Gotama sam sobie nie nadał i ten sposób używania terminu buddha jest raczej wpływem badaczy z Zachodu.

Ale jak już mówiłem nie będę za to kopii kruszył. Sam używam tego terminu jako przydomku przecież. :)
Gwoli wyjaśnienia (nie robienia bezsensownych uwag, broń Boże):

1. Epitetem może być nie tylko przymiotnik (jaki, jaka, jakie), ale także rzeczownik (wtedy odpowiadałby również na pytanie: kto, co) oraz imiesłów (ale to wyższa szkoła jazdy i nie dotyczy powyższego przypadku, więc sobie odpuśćmy)

2.Nie znam hasła w PTS Dictionary, chciałabym jednak zauważyć, że być może specjalnie podano tu te dwa zabarwienia towarzyszące słowu "Buddha", gdyż epitet służy wzmocnieniu plastyki przedstawienia słownego, wzmacnia zabarwienie emocjonalne i -co wydaje mi się istotne w tym przypadku- WSKAZUJE NA WŁAŚCIWOŚCI DANEGO PRZEDMIOTU, OSOBY, ITP, natomiast przydomek, jako trzeci po imieniu i nazwisku antroponimiczny człon nazewniczy, nadaje nazwie własnej (Buddha/Budda) znamiona trwałości i dziedziczności...

3. Jeśli moja uwaga jest nie na temat, to nalezy ją po prostu ominąć

Pozdrawiam.

Moi - polonista-internista, aktualnie kucharka oraz konserwator powierzchni plaskich i szkalnych
Awatar użytkownika
piotr
ex Global Moderator
Posty: 3569
Rejestracja: pn cze 30, 2003 08:02
Płeć: mężczyzna
Tradycja: brak

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: piotr »

Witaj Moi,

dwa hasła z PTS Dictionary:

http://dsal.uchicago.edu/cgi-bin/philol ... :3471.pali
http://dsal.uchicago.edu/cgi-bin/philol ... :3472.pali

Dzięki za powyższe uwagi, są jak najbardziej na miejscu. :)

Pozdrawiam,
Piotr, który musi to jeszcze przemyśleć
Awatar użytkownika
moi
Posty: 4728
Rejestracja: śr sie 09, 2006 17:01
Płeć: kobieta
Tradycja: Zen Soto (sangha Kanzeon)
Lokalizacja: Dolny Ślask

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: moi »

piotr pisze:dwa hasła z PTS Dictionary:
Oj, robisz mi tu krzywdę coś czuję :)
Ani w pali, ani w angielskim nie jestem w stanie określić przyzwoicie co będzie epitetem, a co przydomkiem, niestety...

Myślę, że warto przy tej pracy wziąć pod uwagę to, co odpowiedziała Irena Tuwim, kiedy zarzucono jej, że "wymyśliła" zupełnie nowe imię dla głównego bohatera przy tłumaczeniu "Kubusia Puchatka" (w org. Winnie-the-Pooh, czyli coś jakby Fredzia Phi Phi i takie tłumaczenie na polski też jest): "Zawsze istnieją dwa sposoby przekładu - jedno zbliża do oryginału, drugie do czytelnika". Irena Tuwim -jak widać- wybrała sposób przekładu nastawiony "na czytelnika". Efekt? - wszyscy w Polsce znają Kubusia Puchatka, za to nikt nie słyszał o Fredzi Phi Phi :)

PS: Na marginesie dodam,że nazwa własna MUminki rozniez nie istnieje w innym języku, poza językiem polskim i jest w całości zasługą pierwszej ich tłumaczki -Teresy Chłapowskiej... :)

Pozdrawiam.m.
Awatar użytkownika
piotr
ex Global Moderator
Posty: 3569
Rejestracja: pn cze 30, 2003 08:02
Płeć: mężczyzna
Tradycja: brak

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: piotr »

Witaj Moi,
moi pisze:Oj, robisz mi tu krzywdę coś czuję :)
wybacz, :oops: miałem nadzieje, że to pomoże nam w ustaleniach.

Pozdrawiam
pk

P.S.: Prawie wszystkie "Muminki" mam przeczytane. :)
Awatar użytkownika
moi
Posty: 4728
Rejestracja: śr sie 09, 2006 17:01
Płeć: kobieta
Tradycja: Zen Soto (sangha Kanzeon)
Lokalizacja: Dolny Ślask

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: moi »

piotr pisze:...miałem nadzieje, że to pomoże nam w ustaleniach.
Też bym chciała :roll: ...
Ale chyba cała odpowiedzialność za angielskie "wydźwięki" palijskich słów spoczywa na Tobie, Piotrze i chyba dobrze, że tak się to ustaliło :)

PS:A czytałeś może "Muminki" po angielsku? Ja nawet nie próbuję, ale jestem bardzo ciekawa, jak sobie Anglicy poradzili z tym problemem. W orginalnych szwedzkich tytułach - bo do tekstów po szwdzku raczej nie mam co zaglądać ;)- zauważyłam,że występują tylko takie nazwy jak "Pappan", czyli "Tatuś" (to w "Tatuś Muminka i morze": "Paapan och havet"), a same Muminki to "Trolls"...co nie do końca jest ok, bo przecież w "Zimie" Muminek spotyka swojego przodka - właśnie Trola...Szwedzi nie maja chyba innych odpowiedników i takiego bogactwa stworzeń i istot, jak u polskim folklorze;) So, cieszmy się więc z obfitości, która przydarzyła nam się za sprawą naszego języka ojczystego i oby ta wiedza i obfitość dobrze służyły wszystkim zainteresowanym przy pracy nad tekstem o buddyzmie do Wikipedii :)

Pozdrawiam.m.
Awatar użytkownika
Amicus
ex Moderator
Posty: 197
Rejestracja: śr mar 01, 2006 11:53
Płeć: mężczyzna
Tradycja: none
Lokalizacja: Kraków

Re: Tathagata - znaczenie

Nieprzeczytany post autor: Amicus »

Wydzielilem z "Wikipedia: Buddyzm". Przepraszam, ze dopiero teraz - zagapilem sie.:)
ODPOWIEDZ

Wróć do „Ateneum - rozważania”