piotr pisze:Nie dyskutujemy tutaj o Cittamaatrze, ale o tym w jakim kontekście można utożsamić Theravaadę z "hiinayaaną" - jesli w ogóle można.
Ostatnio ktoś wykopsał na Wikipedii z hasła "Hinajana" poniższy punkt, w którym próbowany wykazać bezzasadność określanie mianem Hinajany szkół buddyzmu południowego Theravada. Wklejam go w całości i poddaję dyskusji:
Hinajana a współczesna szkoła Therawada - nieporozumienia
Często mianem "Hinajany" określa się, bądź to wszystkie szkoły w tradycji Sthaviravada, bądź też współczesną szkołę Theravada obecną głównie w Azji Południowo-Wschodniej. Jest to nazewnictwo niewłaściwe zarówno ze względów historycznych, jak też doktrynalnych. Poprawnie nazwa "Hinajana" odnosi się obecnie do dwóch nadal istniejących przekazów nauk pochodzących ze szkół Sthaviravada i Sarvastivada, które już nie istnieją jako autonomiczne tradycje.
Przekaz nauk szkoły Sthaviravada kontynuowany jest obecnie w ramach współczesnej szkoły Theravada. Natomiast przekaz szkoły Sarvastivada, która w średniowieczu cieszyła się popularnością w Kaszmirze, dotarł do Tybetu i funkcjonuje w ramach szkół buddyzmu tybetańskiego - chodzi tutaj o przekaz vinaja, czyli klasztornej dyscypliny oraz o dwa systemy filozoficzne kojarzone ze szkołami Sautrantika oraz Wajbhaszika, które w prostej linii wywodzą się z Sarvastivady i nie są nauczane w ramach szkoły Theravada.
Całość nauk przekazywanych w ramach szkoły Theravada wykracza poza klasyczne ramy Hinajany, jak się ją rozumie według klasyfikacji mahajanistycznych. Można zauważyć, że w szkole Theravada fundamentalne są nauki dotyczące Czterech Niezmierzoności (miłość, współczucie, współradość, bezstronność), które to stanowią istotną zasadę mahajanistycznej bodhiczitty, a fragmenty "Metta Sutty" wskazuję na postawę bliską mahajnistycznemu ideałowi bodhisattwy, który dąży do oświecenia z życzeniem przynoszenia pożytku wszystkim istotom:
Metta Sutta pisze:(...)
Niechaj wszystkie istoty które żyją; niedołężne, silne czy jakiekolwiek inne,
długie czy duże, średnie, krótkie czy małe, widzialne i niewidzialne, żyjące daleko i tuż obok, narodzone czy mające przyjść na świat - niechaj wszystkie istoty będą szczęśliwe i mają się dobrze.
Niech się nie umniejsza niczyjej wartości i bez powodu uważa kogoś za gorszego.
Niech się nie sprawia przykrości innym będąc prowokowanym przez gniewne i awersyjne usposobienie.
Niczym matka troszcząca się o życie swojego jedynego syna, takie samo nastawienie należy rozwijać wobec wszystkich istot, bez wyróżniania.
Rozwijaj pełną miłości dobroć względem wszystkich istot, bez rozróżniania, czy to w górze, czy u dołu, czy w środku, bez przeszkód, nienawiści, czy wrogości.
(...)
Niemiecki buddolog, uczeń Lamy Ole Nydahla, Manfred Seegers napisał: "Pojęcia „Therawada” i „Hinajana” nie pokrywają się, ponieważ treści Therawady są w dużym stopniu tożsame z Mahajaną." ("Medytacja", HUNG, Opole, 2008).
Inny niemiecki znawca buddyzmu, profesor Volker Zotz zauważa, że "dzisiejsza Therawada wchłonęła pewne elementy Mahajany." ("Historia filozofii buddyjskiej", WAM, Kraków, 2007).
Sam Lama Ole Nydahl podkreślił: "Jeżeli chodzi o nauki Małej Drogi (Hinajany), czy też ślubowania mnichów i mniszek, służą one odnoszeniu pożytku dla samego siebie. Natomiast Therawada jako określenie wspólne dla wszystkich południowych buddyjskich szkół, a nie jako przeciwieństwo Wielkiej Drogi (Mahajany), w którym to znaczeniu używa tego terminu większość tybetańskich uczonych, zawiera, o ile wiem, również pojęcie współczucia." (wywiad "Gorący Tron", magazyn "Diamentowa Droga", nr 17).
Nieporozumienie związane z myleniem szkoły Theravada z poziomem nauk Hinajany próbował również wyjaśnić XIV Szamar Rinpocze, znamienity lama z tybetańskiej szkoły Karma Kagyu: "Nie mówimy, że buddyści ze Sri Lanki, Birmy i Tajlandii praktykują gorszą ścieżkę. W buddyzmie istnieją pewne praktyki zwane śrawakajana, pratjekabuddajana i bodhisattwajana. One mogą istnieć wszędzie. Nie twierdzimy, że buddyzm w waszym kraju istnieje tylko na tej najniższej ścieżce." (z wykładu Szamara Rinpocze "Trzy ścieżki: śrawakajana, pratjekabuddajana, bodhisattwajana", czerwiec 1987, Instytut Kamalashila, Niemcy).
Zgodnie z postanowieniami zjazdu World Fellowship of Buddhists w Colombo (Sri Lanka) z 1950 roku oraz VI Synodu Buddyjskiego w Rangunie - nazwa "Hinajana" w odniesieniu do szkół współczesnego buddyzmu nie powinna być używana. Natomiast jeżeli chodzi o styl nauczania współczesnych nauczycieli różnych tradycji niezwiązanych z Theravadą, stosowanie terminu "Hinajana" nie w odniesieniu do nauk szkoły Therawady, lecz wobec Śrawakajany i Pratjekabuddajany jest bardzo pomocne, ponieważ nadaje kontekst naukom z poziomu Bodhisattwajany.
