No to żeby był tu pełny przekrój poglądów, zapodam lamę Yeshe, ważnego lamę z Gelugpy, która jak wiadomo rządzi w filozofowaniu mahajanistycznym.
Pyt: Co to jest nirwana i czy wiele osób ją osiąga?
Lama Yeshe: Kiedy rozwiniecie wasze zdolności koncentracji medytacyjnej, tak żeby zintegrować wasz umysł w jednoupunktowionej koncentracji. stopniowo będziecie w stanie zmniejszyć emocjonalne reakcje własnego ego aż do punktu, w którym całkowicie znikną. A tym punkcie przekroczycie własne ego, realizując stan umysłowy nieskonczonego spokoju i błogości. Tak definiujemy nirwanę. Wiele osób osiągnęło ten stan a jeszcze więcej przemierzyło już dużą część ścieżki prowadzącej do nirwany.
Pyt: Osiągając nirwanę przestaje się istnieć w formie cielesnej, więc osoba znika?
LY: Nie, macie jeszcze formę, ale nie niekontrolowany system nerwowy, taki jak posiadamy teraz. I nie martwcie się, kiedy osiągniecie nirwanę wciąz istniejecie, ale w stanie doskonałego szczęścia. Dlatego, wytężcie wszystkie siły, żeby osiągnąć ją najszybciej jak się da.
Pyt: Buddha nie powiedział przypadkiem, że nie urodzi się, po tym jak osiągnął nirwanę?
LY: Może i tak, ale co chciał przez to powiedzieć? Chodziło mu o to, że nie odrodzi się w sposób niekontrolowany, pchany przez energię i siłę ego, co faktycznie jest sposobem w który my, zwykłe samsaryczne istoty doświadczamy odrodzenia. W przeciwieństwie, każdu budda możę reinkarnować się w sposób doskonale kontrolowany i jego jedynym celem jest pomóc czującym istotom, które wszystkie byłe już naszymi matkami.
I jeszcze inny ważny lama, tzw. Dalajlama

z komentarza do Sutry Serca:
"W kontekście Serca Doskonałej Mądrości musimy rozumieć nirwanę jako najwyższą naturę umysłu, w stanie w którym jest on doskonale oczyszczony ze strapień umysłowych. [..] umysł jest naturalnie czysty, warto dodać, ma naturę buddy, więc usuwając przeszkody otwieramy się na Oświecenie. Dlatego mówi się, że, że pustka umysłu tworzy podstawę nirwany, jego
naturalną nirwanę. Kiedy ktoś przechodzi przez proces oczyszczania umysłu, używając antidotów odpowiednich do strapień mentalnych, z biegiem czasu umysł uwalnia się od wszelkich przeszkód. Pustka umysłu tego typu odzwierciedla
prawdziwą nirwanę lub wyzwolenie. Więc można osiągną wyzwolenie tylko realizuąc ostateczną naturę umysłu w jego doskonałym i niezanieczyszczonym stanie.
Jak tłumaczy Nagarjuna w Podstawach Drogi Środka, pustka jest zarówno środkiem przez który można wyeliminować strapienia mentalne, jak i stanem do którego się dochodzi po dokonaniu tego. Nagarjuna pisze:
Uwalnia się przez ustanie karmy i strapień
Karma, strapienia i konceptualizację
wyłaniają się z myślenia i dzięki realizacji pustki kładzie się im kres
(Mula madhyamaka karika 18:5, ja uprościłem
Jako że wszustkie aspekty ścieżki, która prowadzi do Oświecenia - wrodzona możliwość oświecenia się poprzez ścieżkę, sama ścieżka i jej rezultaty - są pozbawione immanentnego istnienia, posiadają naturalną nirwanę."
Więc w mahajanie nirwana jest ostateczną naturą umysłu. Umysł tworzy też i samsarę.
Kto tworzy umysł?
Pzdr
Piotr
PS. Booker, siedzisz przeca w Anglii - książka Essence of the Heart Sutra Dalajlamy wiele Ci wyjaśni.