Zacznę od tego: czy jidam porusza się czy też nie ważniejsze jest zrozumienie po co medytuje się na formy jidama i jakie jest znaczenie, symbolika jidama itd. Bez tego wyobrażanie sobie jidamów np. w ruchu będzie co najwyżej rodzajem egzotycznej praktyki z umysłem. W istocie nie ma znaczenia czy jidam porusza się czy pozostaje w jakieś stycznej pozycji. Ale...bywają takie praktyki w których jidam porusza się np. przyjmują taneczne pozycje itd. Oczywiście dotyczy to tylko form stojących. Czasem jest tak, że dotyczy to wizualizacji przed tobą np. w guru jodze VIII Karmapy wyobraża się niezliczone formy dakiń mądrości, które cały czas tańczą i grają na bębenkach damaru(czyli, że nie tylko tylko tańczą, ale jednocześnie robią sporo hałasu
) . W innych medytacjach może być tak, że ty sam wyobrażając sobie siebie w formie jidama poruszasz się i wykonujesz określone aktywności. Niestety nie podam ci przykładu takiej praktyki ponieważ te które znam należą do sekretnych pouczeń, które nie są publicznie przekazywane. Jeśli zaś chodzi o formy jab jum, to są one statyczne ponieważ nie chodzi tutaj o seks
Ogólnie mówiąc w medytacji jab jum docelowo jesteś jednocześnie obiema formami, które symbolicznie ukazują nierozdzielność pustki i świetlistości, mądrości i współczucia, metody i mądrości itp. Żeńska forma(jum)jest symbolem pustki/pierwotnej mądrości, która "obejmuje" wszystkie zjawiska, które wyrażone są przez męska formę(jab), która symbolizuje aspekt świetlistości. Jest to jeden z poziomów objaśniania form jab jum. Więc to czy formy poruszają się czy też nie, ma drugorzędne znaczenie. Podsumowując: w różnych medytacjach jidama można spotkać się z fazami praktyki w których jidam porusza się, ale rzadko dotyczy to podstawowych form medytacji. Poza tym, w każdej formie praktyki jidama spotkasz się z dynamicznymi elementami np. podczas fazy powtarzania mantr wykonuje się różne wizualizacje np. wysyłania światła, przyciągania różnych właściwości itd. itd. To tyle w skrócie.
. Sprawa dotyczy jidamów, które "coś robią" poza siedzeniem 
. Dzięki za info 
